Wat betekent het Coalitieakkoord 2022 voor Zorgvastgoed?

In het Coalitieakkoord / Regeerakkoord 2022 (zie www.kabinetsformatie2021.nl), genaamd 'Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst' geeft de coalitie haar visie en verwachtingen weer voor de zorg. Hieronder heeft REvitAM de belangrijkste verwachtingen voor het zorgvastgoed voor u weergegeven.

Passende en efficiënte zorg

In het coalitieakkoord wordt benadrukt dat de norm “passende zorg” is. Dat betekent dat de zorg aantoonbaar effectief moet zijn en geen sprake mag zijn van – niet efficiënte – “overbehandeling”. Het betekent ook dat in overleg met de patiënt de zorg op de juiste plek geleverd wordt. Zo is afgesproken dat vaak voorkomende niet-complexe zorg voor iedereen dichtbij beschikbaar moet zijn én dat complexe zorg door specialisten op gecentreerde plekken wordt aangeboden.

Rol toezichthouders gericht op efficiëntie

Toezichthouders en uitvoerders dienen er dus op toe te zien dat alle zorg passend, effectief en efficiënt is, en dat dit op de juiste plek gebeurt. Dit heeft onherroepelijk gevolgen voor het zorgvastgoed. De NZa zal daarom per regio een regiobeeld opstellen die op basis van “de juiste zorg op de juiste plek” kan leiden tot herschikking van het zorglandschap. Dit is bedoeld om de planbare en acute zorg toekomstbestendig te maken.

In de komende periode zal het kabinet nader onderzoek uitvoeren om te waarborgen dat de zorg passend is en kosten van overbehandeling worden voorkomen. Hierbij zal tariefstelling worden ingezet. Verder wordt een gestandaardiseerde gegevensuitwisseling ingevoerd om doelmatigheid te toetsen.

Scheiden wonen en zorg

Om een (lees: financieel) toekomstbestendige ouderenzorg te waarborgen, wenst de coalitie de scheiding tussen wonen en zorg stapsgewijs verder te gaan scheiden. Het doel hiervan is het langer thuis wonen nog verder te stimuleren. Wat betreft de (komende jaren sterk groeiende) groep ouderen, voorziet de coalitie dat deze in eerste instantie gezond ouder moeten kunnen worden in hun eigen omgeving. Dat betekent dat er de komende jaren nog meer moet worden ingezet op “seniorenwoningen en andere woonvormen, levensloopbestendige woningen, mantelzorg, digitale zorg, domotica en valpreventie” zodat iedereen de mogelijkheid krijgt om betaalbaar langer thuis te blijven wonen, met zorg op afspraak of afroep.

Van gemeenten wordt in dat kader verwacht dat zij kwetsbare ouderen eerder in beeld krijgen om deze passende zorg te kunnen bieden (en wel in eerste instantie thuis). Immers is een eigen thuis van wezenlijk belang voor iemands bestaanszekerheid. Het kabinet zet in op het voorkomen van dakloosheid, vernieuwing van de maatschappelijke opvang en het realiseren van woonplekken met passende ondersteuning voor (dreigend) dakloze mensen.

Concentratie en verplaatsen complexe zorg

Het kabinet wenst tevens hoog-complexe zorg te (con)centreren en waar opportuun te verplaatsen naar daarvoor ingerichte centra, door toepassing van regulering en financiering. Dit zal moeten gebeuren in een transitieperiode van 5 jaar. Met alle zorgsectoren in de zorgverzekeringswet zullen daarover hoofdlijnenakkoorden worden gesloten voor de periode vanaf 2023.

Ook de toets op het basispakket zal op basis van de norm “passende zorg” plaatshebben. Nader onderzoek zal worden gedaan naar bewezen (kosten)effectiviteit in de Wet langdurige zorg (Wlz), Jeugdwet en Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De rol van huisartsen zal versterkt worden als eerstelijnszorg. Tevens zal gestimuleerd worden dat complexe medisch specialistische zorg (msz) naar de basiszorg (anderhalvelijns) wordt verschoven.

Als gevolg van de inzet op de norm “passende zorg” en de versterking van de eerstelijnszorg wenst het kabinet de instroom te beperken, zodat de zorginstellingen zich meer kunnen richten op het aanbieden van complexe zorg.

Betekenis voor zorginstellingen

Door de steeds groter wordende groep zorgvragers komt de financierbaarheid van de zorg verder onder druk te staan. De komende jaren neemt daardoor de druk op zorginstellingen en toezichthouders verder toe om vooral op efficiënte wijze passende zorg te verlenen. Dit vertaalt zich niet alleen in een veel sterkere bedrijfsmatige inrichting van het zorgproces, adequate automatisering en duurzame inzetbaarheid van het personeel, maar ook in samenwerking tussen zorginstellingen enerzijds én marktpartijen anderzijds. Het is vandaag de dag van een zorginstelling nauwelijks meer te verwachten dat deze álle uitdagingen op eigen kracht aan kan gaan. Daarvoor ontbreekt het veelal aan kennis, financiën en personeel.

Samenwerking is noodzakelijk in de vorm van concentratie van het complexe zorgaanbod, maar ook qua zorgvastgoed. Kennisdeling is een voorwaarde voor succes. Los daarvan zal nog meer behoefte bestaan aan creatieve oplossingen om de personeelstekorten op te vangen. Dit betekent ook een andere behoefte aan vastgoed voor zorg en ondersteunende functies.

Samenvattend

De nadruk op passende zorg als norm neemt toe: sturing vindt plaats door overbehandeling te voorkomen en zorg op de juiste plek aan te bieden. Zorgkantoren sturen op extramurale leveringsvormen (vpt, mpt, pgb) om het thuis wonen te stimuleren. De basiszorg wordt via de huisartsen versterkt aangeboden, terwijl zorginstellingen meer de complexe zorg voor hun rekening nemen. De vraag naar zorgvastgoed richt zich op de complexe zorg, seniorenwoningen en leversloopbestendige woningen. Om dit op flexibele én betaalbare wijze te kunnen inzetten, is samenwerking in de ketenzorg en tussen zorginstellingen én met vaste kennispartners onvermijdelijk.

REVITAM is gespecialiseerd in het adviseren van zorginstellingen hoe zij proactief en slim op een toekomstbestendige manier kunnen inspelen op de vele veranderingen en uitdagingen qua passende zorg en zorgvastgoed. Onze overtuiging is dat zorgvastgoed meer flexibel inzetbaar moet worden, zowel in de exploitatie als in de financiering ervan. De focus ligt daarbij op slimme ontwerpen die multifunctioneel inzetbaar zijn, solide financiële modellen en het scheiden van zorg en huisvesting/wonen. Daarnaast komt er meer aandacht voor nieuwe samenwerkingsvormen. Maar het uitgangspunt is en blijft altijd: passende betaalbare zorg op de meest efficiënte wijze aanbieden in de juiste omgeving.

REVITAM werkt altijd exclusief voor zorginstellingen zodat strikte compliance gewaarborgd is, waarbij zorginstellingen gebruik kunnen maken van de uitgebreide marktkennis van REVITAM.

Meer weten:

Bel gerust met Rob Sprenkels 06 46 326 160 of Bernd van Kooten 06 53 755 006

Januari 2022