Innovaties in de zorg - De zoektocht naar een houdbaar kwaliteitskader voor ouderenzorg
Rik van Dijk is eigenaar van “Volwaardig Wonen” en is aanjager van nieuwe woonzorgconcepten voor ouderen. Hij signaleert enkele trends en heeft daarop een duidelijke visie. Zijn visie wordt hier gedeeld door REvitAM, omdat het én vernieuwend is én direct toepasbaar in nieuwe en bestaande zorghuisvesting en het personeel daarvan op korte termijn kan ontlasten.
In dit artikel gaat Rik dieper op in die trends en toepassingen, met enkele mooie voorbeelden.
Het is bekend: de huidige ouderenzorg is niet houdbaar. Met alleen het verhogen van de lonen komen we er niet. We hebben simpelweg te weinig mankracht (of vrouwenpower) in de toekomst om het vraagstuk op te lossen. We moeten -met elkaar- aan de slag om de zorg anders vorm te geven. Daarbij kunnen innovatieve toepassingen een handige rol spelen.
Als zorgvernieuwer begon Rik 5 jaar geleden in de gehandicaptenzorg (Het Dorp in Arnhem), maar al snel bewoog Rik zich richting de ouderenzorg. Nu Rik daarop terugkijkt zal dat geen toeval zijn geweest. Als geïnspireerde zorgvernieuwer wil Rik bezig zijn waar de impact nodig is en Rik durft te stellen dat er geen sector zo in beweging is als de ouderenzorg.
Rik hielp bij het implementeren van zorgtechnologie, het aanjagen van een bouwproject, het stimuleren van digitale vaardigheden bij ouderen en nog veel meer. 2 jaar geleden kwam bij Rik het besef dat we héél hard werken in de intramurale setting, maar dat de échte zorg van de toekomst zich steeds meer in de omgeving van de ouderen zelf gaat afspelen. Daarmee bedoelt hij vooral in de wijk. Zoals minister Conny Helder het mooi stelt: “we moeten de ouderen niet brengen naar de plek waar wij zorg leveren, maar we moeten de zorg naar de ouderen brengen” (Kamerdebat van 8 maart jl.). Houdbare ouderenzorg van de toekomst is dus grotendeels dichtbij de ouderen en met maatwerk. Vanuit dat uitgangspunt werkt Rik sinds 2022 vanuit “Volwaardig Wonen” aan het realiseren van nieuwe woonzorgconcepten die het personeel ontlasten en de gebruiker veel gemak en zekerheid kunnen opleveren.
Hieronder geeft Rik een visie op verschillende denkrichtingen en toepassingen in de nieuwe ouderenzorg. Deze zal hij ook verbinden aan nieuwe woonzorgconcepten. Beeld je in: een zorgorganisatie heeft een groot verouderd verpleeghuis en is bereid om deze te slopen. Een nieuw concept lonkt, een locatie die vanaf de grond af aan mag worden vernieuwd. Voor Rik is er geen grotere kans om impact te creëren en geen fijner moment om op slimme wijze toegevoegde waarde te leveren bij de concrete vormgeving. Een aantal nieuwe artikelen & innovatieve toepassingen vormen daarvoor de basis. Lees je mee?
De juiste zorg op de juiste plek
Het eerste onderdeel van toekomstbestendig wonen dat Rik wil delen is ‘de juiste zorg op de juiste plek’. Bij alle woonconcepten is het uitgangspunt:
- Het voorkomen van (duurdere) zorg
- Het verplaatsen van de zorg
- Het vervangen van huidige zorg
Rik vindt het leuk om dit thema als eerste aan te stippen, omdat hij hier de afgelopen jaren veel mee te maken heb gehad. Vooral in de vorm van zorgtechnologie. Zorgtechnologie kan in de ouderenzorg op veel fronten van meerwaarde zijn. Hieronder vindt u een aantal focusgebieden waar technologie een rol in kan spelen.
Wilt u meer weten over deze thema’s, dan heeft bijvoorbeeld Vilans een mooie inspiratiebox gemaakt (zie hier). Hieronder biedt Rik enkele voorbeelden van technologie die zorg: A) voorkomt, B) vervangt of C) verplaatst.
- Voorkomen van zorg: de Wolk heupairbag
Wanneer men ouder wordt, neemt de kans op vallen toe. Zorgorganisatie TanteLouise had maandelijks te maken met 200 valincidenten en jaarlijks met 55 heupfracturen. Een ingrijpende gebeurtenis voor de ouderen, familie maar ook een dure operatie in het ziekenhuis.
De heupairbag, een systeem dat bevestigd wordt om de heup van de oudere, werkt hetzelfde als de autoairbag. Wanneer iemand valt, dan gaat de airbag direct af. Bij TanteLouise zorgde dit voor 80% minder heupfracturen in 2 jaar tijd, terwijl het aantal valincidenten gelijk bleef. In die twee jaar leidde dat tot zo’n 9.000 minder zorguren en een kostenbesparing van € 1,5 miljoen.
Een heupairbag (vanaf € 650,-) is zowel in de verpleeghuis- als de thuissetting te gebruiken.
- Verplaatsen van zorg: de medido
Een klassiek voorbeeld van het verplaatsen van zorg is een slimme medicijndispenser. Zo staat de Medido inmiddels bij veel mensen in de thuissituatie. Het apparaat geeft de juiste medicatie uit, registreert of de medicatie is uitgenomen en geeft een herinnering wanneer de medicatie niet wordt gepakt. Waar de thuiszorgmedewerker vroeger aanwezig moest zijn om de toediening te begeleiden, kan een oudere dit nu zelf doen. De mantelzorger of thuiszorgmedewerker kan wel op afstand in een app meekijken of de medicatie is uitgenomen.
De financiering van de Medido – net als andere slimme medicijndispenser – zijn belegd in een structurele bekostiging. Woon je thuis en ben je client bij een thuiszorgorganisatie, dan kan kom je in aanmerking voor de Medido. Hier schuilt meteen een bekend knelpunt in de zorg. Er is namelijk een grote groep senioren die baat heeft bij de Medido, maar geen cliënt is bij een zorgorganisatie. Voor hen is het verkrijgen van een Medido vaak te duur. Als we de vitale jonge senior in de thuisomgeving ook willen voorzien van slimme technologie zoals de Medido, dan kan een financieringsregeling op zijn plek zijn.
- Vervangen van huidige zorg: Sensara Home Care
Sensara Home Care is een slimme sensor welke bij de voordeur wordt geplaatst. Het systeem meet wanneer iemand de ruimte binnenkomt en meet wanneer iemand de ruimte verlaat. Een tweede apparaat meet 14 dagen lang het leefpatroon van de bewoner. Door dit te meten, kan het systeem op den duur ook afwijkingen op die patronen registreren. Denk hierbij aan de loopsnelheid, wanneer de oudere de ruimte op een onverwachts moment verlaat, of bijv. wanneer iemand vaker naar het toilet gaat. Dit laatste kan een signaal zijn voor een blaasontsteking. Alle data wordt gedeeld met de mantelzorger en professional. Op deze manier kan de oudere langer zelfstandig thuis wonen zonder fysieke hulp, maar kunnen we met behulp van data wel ingrijpen als dat nodig is.
Toekomstbestendige woonzorglocatie
De thuisomgeving van de oudere, of dit nu bij een zorgorganisatie of thuis in de wijk is, kan wat ons betreft niet zonder de juiste zorgtechnologie. Wanneer we nieuwe woonlocaties bouwen, zouden we voor elke doelgroep een basispakket kunnen samenstellen. Daarnaast blijft er altijd sprake van maatwerk en moeten we ons best doen om een duidelijk overzicht te bieden (bedankt Thuisleefgids!).
Zo’n basispakket voor de doelgroep ‘oudere met lichte dementie’ kan bijvoorbeeld bestaan uit een slimme medicijndispenser, een GPS-tracker en Sensara Home Care. Zo zetten we vooraf in op het voorkomen van zorg en geven we de mantelzorger een gerust gevoel.
Rik spart geregeld met instellingen over het vormgeven van een dergelijk basispakket en het bijbehorende kostenplaatje. Wellicht kan een deel van de kosten worden meegenomen in de maandelijkse huur of zorgkosten.
De doelgroep ‘vitale 55+’er heeft misschien nog helemaal geen zorgvraag en zit al helemaal niet te wachten op technologische snufjes. Niet totdat ze zelf een zorgvraag hebben. In ons woonconcept in Veenendaal realiseren we een multifunctionele ruimte. Naast samen eten of de vrouwenochtend van de kerk, kijken we of de plaatselijke Medipoint hier regelmatig aanwezig kan zijn om tekst en uitleg te geven bij de mogelijkheden. Men kan niet verwachten dat deze doelgroep preventief bij Medipoint langsgaat voor een consult. Hiervoor kan men de oudere beter opzoeken in de eigen omgeving. Zo signaleren we eventuele behoeften en ontstaat sneller een praatje over dit thema. Dit is wat Rik betreft innovatief kijken naar de procesmatige kant van zorgvernieuwing.
Transformatie?
Is uw organisatie ook toe aan een transformatie van het zorgvastgoed, of een slimmere invulling daarvan met innovaties? Of speelt u bijvoorbeeld met de gedachte voor een kleinschalig woonconcept in de wijk, waarbij nieuwe hulpmiddelen nodig zijn? Wilt u sparren?
Vanuit Volwaardig Wonen geeft Rik graag een innovatieve en integrale kijk op de concrete toepassingen van toekomstbestendig wonen. Ook is Rik aanjager bij de realisatie en het gebruik van de nieuwe omgeving.
Neem vrijblijvend contact op via info@volwaardigwonen.nl of lees meer op de website www.volwaardigwonen.nl.
REvitAM is specialist in (her)ontwikkeling van zorghuisvesting.
Dit geldt voor ontwikkeling van nieuwe huisvesting, vervangende huisvesting, verduurzaming van gebouwen en/of het regelen van financieringsvoordelen.
Meer weten:
Rob Sprenkels 06-46 326 160
Bernd van Kooten 06-53 755 006
------
Juni 2022